Onderzoek

2023

Begin 2023 zijn vanuit onze allereerste Onderzoekscall, drie onderzoeksprojecten toegekend van in totaal bijna
€ 300.000. Eind 2023 zijn vanuit onze tweede call, de Innovatiecall, nog eens vier projecten van elk rond de
€ 50.000 toegekend, die de kwaliteit van leven en zorg voor mensen met parkinson kunnen verbeteren. Om jong onderzoekstalent in het zonnetje te zetten en te ondersteunen, hebben we voor de eerste keer onze ParkinsonNL Talentprijzen uitgereikt, voor het beste proefschrift en beste publicatie. Daarnaast hebben we parkinson onderzoeksgroepen een podium gegeven, door het publiceren van korte video’s over elke groep. De ontwikkeling van de leefstijl keuzehulp voor mensen met parkinson is afgerond. In 2024 komt de keuzehulp breed beschikbaar. Met de opbrengsten van BikevoorParkinson 2023 wordt een online informatie- en ontmoetingsplatform ontwikkeld voor (jonge) personen met parkinson. Ook zijn twee projecten vanuit BikevoorParkinson opbrengst 2022 gestart: ‘BeweegTV’ en ‘Regionaal Sport & Bewegen overzicht’. En om beter zicht te krijgen op de daadwerkelijk impact van parkinson op persoonlijk, maatschappelijk en economisch, zijn we een uitgebreide analyse gestart i.s.m. de Open Universiteit.

2022

ParkinsonNL ontvangt een bijdrage vanuit de Nationale Postcode Loterij van € 900.000,- aan ‘De impact van parkinson op mens en maatschappij’. In juli start onderzoek Slow Speed (Slow-SPEEDSlowing Parkinson’s Early through Exercise Dosage). Begin september zet ParkinsonNL haar eerste Onderzoekscall uit, welke 22 onderzoeksaanvragen oplevert. Hiervan worden er 3 uitgekozen. En we ontvangen een toekenning van VWS subsidie van bijna € 150.000,-.

2021

Op 26 maart 2021 wordt ParkinsonNL opgericht (als opvolger van SPN). Ook op 26 maart 2021 is de oprichting van de Parkinsonalliantie Nederland een feit. Meerdere organisaties op het gebied van parkinson bundelden de krachten: ParkinsonNL, Parkinson Vereniging (patiëntenorganisatie), ParkinsonNet (zorgverleners) en Dutch Parkinson Scientists (onderzoekers).

ParkinsonNL en de Maag Lever Darm Stichting hebben samen €370.000,- toegekend. Je leest er hier meer over. Ook nemen wij 5 onderzoeken over van de Parkinson Vereniging. In totaal wordt €277.000,- verdeeld over deze onderzoeken.

2020

In Nederland zijn er 63.500 mensen met parkinson. Bij ongeveer 30% van hen uitte de ziekte zich al vroeg (onder de 65 jaar).

Samenwerkende onderzoekers (Vlaanderen) beschrijven als eerste veranderingen (mutaties) in het gen ATP10B als een risicofactor voor de ziekte van Parkinson. 

2019

Een groot onderzoek van samenwerkende onderzoekers (Nederland) laat zien dat vroeg starten met het levodopa niet zorgt voor toxiciteit, maar wel voor een flinke verbetering van de kwaliteit van leven.

2017

De ziekte van Parkinson is de snelst groeiende neurologische aandoening wereldwijd. Dit is de conclusie van een studie van de onderzoeksgroep Global Burden of Disease.

2013

Een onderzoeksgroep uit het ErasmusMC ontdekt dat mutaties in het DJ-1 gen een nieuwe genetische oorzaak zijn voor het zogenoemde autosomaal recessief parkinsonisme dat ontstaat op jonge leeftijd.

2003

Professor Heiko Braak (Duitsland) introduceert fases (stadia) voor parkinson die verspreiding van de ziekte in de hersenen voorspellen. Deze hypothese zou volgens de auteurs van het boek De Parkinsonpandemie niet onomstreden zijn, maar leidde toch tot veel invloed op het denken over de ontstaanswijze en het verloop van de ziekte.

2002

Stichting Parkinson Nederland (SPN) wordt gelanceerd, de voorloper van ParkinsonNL, om fondsen te werven voor fundamenteel wetenschappelijk onderzoek.

2000

Een onderzoeksgroep uit het Amsterdam UMC laat in een studie zien dat thalamusstimulatie (hersenoperatie) en thalamotomie (chirurgische procedure) even effectief zijn voor het onderdrukken van een medicatieresistente tremor (als medicatie niet (meer) of onvoldoende werkt), maar dat die eerste minder bijwerkingen heeft en tot een grote verbetering van het dagelijks functioneren leidt.  

1997

Er wordt een mutatie gevonden in het zogenoemde alfasynucleine-gen bij families met de ziekte van Parkinson (Italië, Verenigde Staten en Zweden).

1986

Dr. Mahlon DeLong (Verenigde Staten) en collega’s brengen de hersenkernen die bewegingen aansturen in kaart.

1983

Dr. William Langston beschrijft parkinsonachtige symptomen als gevolg van een nieuwe, zelfgemaakte synthetische variant van heroïne (MPTP). Deze bevinding gaf een impuls aan de gedachte dat parkinson op zijn minst voor een deel veroorzaakt wordt door toxische stoffen in een omgeving.

Vanaf 1980

Meer medicijnen komen op de markt die symptomen van de ziekte van parkinson verminderen. Zoals de implantaat Deep Brain Stimulation (DBS), de duodopapomp en apomorfinepomp.

1967

Het medicijn levodopa wordt geproduceerd.

1960

Henri van der Eecken, hoogleraar in Gent, en Ludo Van Bogaert (hoogleraar in Antwerpen) beschrijven (samen met Raymond Adams) voor het eerst ‘striatonigrale degeneratie.’ Dit is een ziekte die behoort tot de subtypes van multiple system atrophy (MSA-P). MSA is één van de vormen van atypisch parkinsonisme.  

1960

Onderzoekers ontdekken dat mensen met de ziekte van Parkinson minder dopamine produceren.

1955

Christian de Duve (Leuven) ontdekt het lysosoom, een belangrijk onderdeel van de zenuwcellen dat betrokken is bij de afbraak van afvalstoffen. Hij beschrijft als eerste het verschijnsel autofagie. Dit is een natuurlijk, gereguleerd proces waarbij bepaalde delen van een cel (zoals verouderde eiwitten) opgeruimd worden door het lysosoom. Later blijken beide belangrijk te zijn in de ontstaanswijze van de ziekte van Parkinson.

Dr. Arvid Carlsson (Zweden) onderzoekt de werking van neurotransmitter dopamine (het stofje dat functioneert als ‘boodschapper’ in de hersenen) en de rol hiervan op de ziekte van Parkinson. Hij krijgt hiervoor in het jaar 2000 de Nobelprijs. 

Ook wordt gestart met operaties in de basale kernen (basale ganglia). Deze bevinden zich in de grote hersenen en zijn onderdeel van het regelsysteem dat ervoor zorgt dat bepaalde bewegingen makkelijker verlopen en andere worden verdrukt.

1930

Ludo Van Bogarte (België) beschrijft een juveniele (jeugdige) vorm van de ziekte.

1912

Dr. Fritz Lewy (Duitsland) beschrijft ophopingen van misvormde eiwitten in de zwarte kern (substantia nigra) van de hersen, later Lewy-lichaampjes genoemd.

Eind 19e eeuw

Edouard Brissaud ontdekt dat de ziekte van Parkinson zijn oorsprong vindt in een gedeelte van de hersenen (subthalamus).

1895

Emile Van Ermengem, hoogleraar in Gent, ontdekt botulinetoxine dat tegenwoordig wordt gebruikt voor behandeling van bepaalde symptomen, zoals verkramping (dystonie).

1872

Er wordt onderscheid gemaakt door de Franse neuroloog Jean-Martin Charcot tussen de ziekte van Parkinson en andere neurologische aandoeningen. Hij voegde trage bewegingen en spierstijfheid toe aan de lijst van symptomen en benoemde dat niet elke patiënt ook last had van beven. Hij eert James Parkinson door de ziekte naar hem te vernoemen.

1817

Dr. James Parkinson (Engeland) schrijft een essay over ‘de bevende verlamming’ met patiëntbeschrijvingen en over een theorie dat de ziekte zou ontstaan in het gedeelte van hersenen dat de hersenstam met het ruggenmerg verbindt.