Hoofdinhoud

De ziekte van Parkinson is wereldwijd de snelstgroeiende hersenaandoening. Dat wil zeggen dat het aantal mensen dat op een bepaald moment de ziekte van Parkinson heeft, de laatste jaren steeds groter wordt. Neurologen Bas Bloem en Ray Dorsey stellen dat blootstelling aan gifstoffen in de omgeving de belangrijkste oorzaak is. Andere verklaringen wijzen zij van de hand.

Betere diagnostiek

Meer aandacht voor de ziekte en een betere diagnostiek verklaren de toename onvoldoende. In het geval van multiple sclerose (MS) en beroertes is de diagnostiek ook sterk verbeterd en toch is het voorkomen van deze aandoeningen niet gestegen. Bovendien wordt de ziekte van Parkinson vaak niet of laat vastgesteld, in het echt is het aantal mensen met parkinson hoogstwaarschijnlijk dus nog groter dan uit de cijfers blijkt.

Vergrijzing

Vergrijzing vinden Bas Bloem en Ray Dorsey ook geen goede verklaring. Zowel het aantal mensen met parkinson als het aantal mensen met Alzheimer stijgt. Maar wanneer de cijfers aangepast worden naar leeftijdsgroep blijkt dat in het geval van Alzheimer weinig verandert. In het geval van parkinson komen er ook per leeftijdsgroep steeds meer zieke mensen bij. Leeftijd is wel een voorwaarde voor het krijgen van parkinson omdat een langere levensduur ‘voldoende’ blootstelling aan giftige stoffen mogelijk maakt en de ziekte de tijd geeft zich te ontwikkelen.

Genetische oorzaak

Slechts twee procent van de ziektegevallen heeft alleen een genetische oorzaak. Vaker gaat het om een combinatie van genetica en andere invloeden. Waarschijnlijk bepaalt genetische aanleg wie van de mensen die aan schadelijke stoffen zijn blootgesteld ook daadwerkelijk ziek worden.

Bestrijdingsmiddelen

Gifstoffen in de omgeving, zoals bestrijdingsmiddelen, industriële oplosmiddelen en luchtvervuiling, zijn de belangrijkste oorzaak voor de ziekte van Parkinson. Deze link blijkt uit wetenschappelijk onderzoek en is voor bestrijdingsmiddelen het duidelijkst. Niet alleen mensen die met bestrijdingsmiddelen werken lopen meer risico op de ziekte, maar ook mensen die in de buurt wonen van bijvoorbeeld boerenland of een wijngaard. Toch worden deze schadelijke stoffen nog steeds gebruikt.

Bestrijdingsmiddelen veroorzaken mogelijk de ziekte van parkinson
Trichloorethyleen

In stedelijk gebied zijn het oplosmiddelen die de ziekte kunnen veroorzaken, in het bijzonder het veelgebruikte trichloorethyleen (TCE).  Dit oplosmiddel komt voor in fabrieken, als grondstof of om kleding te stomen, en het zit in tapijtreiniger en verfafbijtmiddel (inmiddels verboden sinds 21 april 2016) Waarschijnlijk worden de meeste mensen aan dit middel blootgesteld via verontreinigd grondwater, en via de lucht in huis of buitenshuis omdat het middel bij kamertemperatuur al snel verdampt.

Luchtvervuiling

De link tussen luchtvervuiling en een groter risico op de ziekte van Parkinson wordt de laatste jaren duidelijker en is aangetoond in landen zoals Denemarken en Taiwan. Onderzoekers denken dat piepkleine deeltjes roet en vuil het lichaam binnenkomen via de neus, de mond en de longen. Daarop liften stukjes zware metalen mee die de zenuwcellen in het lichaam beschadigen.

De ziekte van Parkinson voorkomen

De toename van de ziekte van Parkinson valt samen met het toenemende gebruik van bestrijdingsmiddelen sinds de Tweede Wereldoorlog, het toenemende gebruik van TCE sinds de jaren twintig van de vorige eeuw en de toenemende luchtvervuiling sinds de Industriële Revolutie. Anderzijds lijkt de ziekte minder hard te groeien in landen waar stevige maatregelen genomen worden voor een schoner milieu. De onderzoekers trekken dan ook de hoopvolle conclusie dat de ziekte van Parkinson in veel gevallen voorkomen kan worden, maar dan moet er wel wat gebeuren. Er is meer onderzoek nodig naar de relatie tussen de ziekte van Parkinson en bestrijdingsmiddelen, oplosmiddelen en luchtvervuiling. En er moet aangedrongen worden op betere regelgeving om het gebruik van schadelijke bestrijdingsmiddelen tegen te gaan.

ParkinsonNL wil zo snel mogelijk de ziekte afremmen en genezen en tegelijk de zorg verbeteren voor mensen die nú parkinson hebben. Daarom investeren we in onderzoek en innovaties die het verschil maken voor mensen met parkinson.