Bij de ziekte van Parkinson is levodopa al meer dan 50 jaar het belangrijkste medicijn. Hoewel het effectief is in het verminderen van symptomen, is er veel discussie over wanneer je precies met de behandeling moet beginnen. Recent onderzoek heeft geprobeerd deze vraag te beantwoorden.
Langetermijneffecten levodopa
Het bepalen van het ideale moment om met levodopa te beginnen bij mensen die net gediagnosticeerd zijn met de ziekte van Parkinson, is lastig. Er is namelijk weinig bekend over de langetermijneffecten van dit medicijn. Nog steeds zijn sommige artsen en mensen met de ziekte van Parkinson terughoudend om met levodopa te beginnen, uit angst dat een vroege start van dit medicijn later tot overbeweeglijkheid zou kunnen leiden. Is dit echter wel juist? Kan een vroege start juist helpen om complicaties te voorkomen, zoals vallen, en misschien zelfs de levensduur verlengen? Kan een vroege start misschien ziekte-modificerende effecten hebben en het moment van starten met geavanceerde therapieën (zoals diepe hersenstimulatie) uitstellen?
Doel van het onderzoek
Het onderzoek wilde antwoorden vinden op deze vragen. Allereest wilden de onderzoekers uitzoeken of het starten met levodopa binnen twee jaar na de diagnose de sterftecijfers beïnvloedt. Daarnaast werd gekeken naar de noodzaak voor geavanceerde behandelingen, zoals diepe hersenstimulatie (deep brain stimulation; DBS) en het optreden van complicaties die vaak bij de ziekte van Parkinson voorkomen (bewegingsstoornissen zoals dyskinesie).
➔ Lees ook: Wat is een Deep Brain Stimulation (DBS)?
Hoe werd het onderzoek uitgevoerd?
Onderzoekers gebruikten gegevens van Nederlandse ziekenhuizen van 2012 tot 2020. Mensen met de ziekte van Parkinson werden in twee groepen verdeeld: degenen die binnen twee jaar met levodopa waren begonnen (“vroege starters”) en degenen die later begonnen of helemaal niet (“niet-vroege starters”). Ze keken naar sterftecijfers, parkinson-gerelateerde complicaties en het gebruik van geavanceerde behandelingen.
Resultaten
Het onderzoek bestudeerde 29.943 mensen die net de diagnose ’ziekte van Parkinson’ hadden gekregen. Hiervan waren er 24.847 vroege starters en 5.096 niet-vroege starters. Over een periode van iets meer dan vier jaar stierf 27,1% van de deelnemers.
Vroeg starten met levodopa zorgde niet voor verandering van het moment van overlijden of moment van het ontstaan van parkinson-gerelateerde complicaties (zoals dyskinesie).
Wel hadden mensen die vroeg met levodopa startten, een hogere kans op het gebruiken van geavanceerde behandelingen. Volgens de onderzoekers suggereert dit dat mensen bij wie vroeg starten noodzakelijk was, al in een verder gevorderd stadium van de ziekte waren. De onderzoekers benadrukken dat er geen bewijs is dat vroeg beginnen met levodopa schadelijk is.
Wat betekent dit?
Het starten met levodopa binnen twee jaar na de diagnose bij mensen met de ziekte van Parkinson stelt overlijden en het ontstaan van parkinson-gerelateerde complicaties niet uit. Het leidt echter ook niet tot het eerder ontstaan van parkinson-gerelateerde complicaties of eerder overlijden.
Neuroloog Sirwan Darweesh geeft aan dat deze bevindingen belangrijk zijn om angst over het vroeg starten van levodopa weg te nemen bij artsen en mensen met de ziekte van Parkinson: “De resultaten bevestigen dat een vroege start van levodopa geen invloed heeft op het optreden van langetermijn complicaties. Levodopa heeft voor veel mensen met parkinson een gunstig effect op de kwaliteit van leven, dus er is geen reden om met deze behandeling te wachten als mensen hinder ervaren van hun parkinson-klachten.”
ParkinsonNL wil zo snel mogelijk de ziekte afremmen en genezen en tegelijk de zorg verbeteren voor mensen die nú parkinson hebben. Daarom investeren we in onderzoek en innovaties die het verschil maken voor mensen met parkinson.