Jan Heemskerk kreeg in 2021 de diagnose ziekte van Parkinson. Met zijn maandelijkse column voor ParkinsonNL wil hij graag een nuttige bijdrage leveren aan de bewustwording van deze ziekte, door – zoals hij dat nou eenmaal doet – zijn leven met parkinson te portretteren. Natuurlijk met zijn kenmerkende mix van empathie en zelfspot.
Vroeger had je ‘de oude Jan’. Dat was ik dus, en geloof me: daar was weinig mis mee. Dat was een man met een kanjer van een gereedschapskist. Niet letterlijk (al had ik er natuurlijk wél eentje), maar figuurlijk. Ik kon schrijven, koken, charmeren, zoenen alsof het een olympische sport was, en de sfeer maken op elk feestje – inclusief dat van mijn schoonmoeder. Ik was de ideale schoonzoon, maar dan met een dikke vette knipoog.
En toen kwam parkinson.
Niet als een bulldozer, niet met gillende sirenes. Nee, parkinson is een beetje als een hongerige huiskat: hij sluipt naar binnen, kijkt je aan met grote ogen, en begint dan met het knabbelen aan alles wat je had. Je humor. Je energie. Je fijne motoriek. Je gevoel voor tijd, voor woorden, voor jezelf. Alles verdwijnt langzaam maar onverbiddelijk, alsof iemand stiekem die gereedschapskist aan het plunderen was terwijl jij lag te slapen.
Want slapen, dat doe ik tegenwoordig het liefst de hele dag. Niet omdat ik lui ben, maar omdat mijn hoofd zo ongeveer constant in vliegtuigstand staat. En het frustrerende is: ik snap alles nog. Ik weet precies wat er met me aan de hand is. Ik zie het alleen niet aankomen, ik voel het pas als het te laat is. En als ik dan weer eens probeer iets normaals te doen – een zinnige gedachte formuleren, een eitje bakken, het verschil onthouden tussen dinsdag en zaterdag – dan merk ik dat er gewoon gereedschap mist. Bitjes kwijt. Schroevendraaier doormidden. Boormachine kapot. En die haakse slijper? Die ligt al maanden in een hoekje te roesten.
Ik ging dus naar de psycholoog. Die vroeg: ´Wat is er aan de hand, Jan?’ En ik zei: ´Mijn Jan doet het niet meer.’ Ze knikte. Blijkbaar was dat niet zo vreemd, als je parkinson hebt. Blijkbaar doet je Jan het dan inderdaad op een dag niet meer. En dan?
Dan moet je dus een nieuwe Jan bouwen. Met een ander soort leven, met andere bezigheden.
Mijn vrouw stelt direct allemaal dingen voor: de tuin is een klerezooi, de boot moet nodig gelakt worden en het zou ook wel eens lekker zijn als het eten klaar was als ze thuiskwam.
Stop. Dit lijkt wel straf, in plaats van een nieuw leven!
Maar wat moet ik dan doen met mijn brakke hoofd? Het dringt tot me door. Ik heb eigenlijk niet zoveel te kiezen. Want helaas heb je geen inspraak in je eigen ziektebeeld.
Intussen bén ik er mooi nog wel. Misschien niet met dezelfde flair, dezelfde toolkit, dezelfde ‘oude Jan’. Misschien lukt het me zelfs nog om met de restjes in mijn gehavende gereedschapskist een nieuwe Jan te bouwen. Eentje die minder kan, die niet meer de ideale schoonzoon is, maar wel de man die zijn vrouw laat lachen – al is het maar één keer per dag. En dat koken? Ach, af en toe een bakkie nasi lukt nog wel.
Deze maand (17 juni) komt het boek van columnist Jan Heemskerk uit: Als Jan het kan: Parkinson voor beginners. Bestellen of reserveren kan hier. ‘
Wie is Jan Heemskerk?
Jan geniet van bescheiden bekendheid als voormalig hoofdredacteur van de mannenbladen MAN, FHM en Playboy. Jan was ook lange tijd columnist bij onder meer Linda. (samen met Saskia Noort), Flair (met Marcel Langedijk) en Kek Mama (over vaderschap en relatie). En schreef voor vrouwenbladen als Libelle, Margiet Viva, Plus, Jan, Saar, Telegraaf Vrouw en Volkskrant Magazine talloze artikelen, vooral over de verhouding en verschillen tussen man en vrouw. Maar hij draait zijn hand ook niet om voor het presenteren van een radio/tv en/of podcast-programma.
Wil je op de hoogte blijven van Jan zijn nieuwe columns? Volg ons dan op social media via onderstaande iconen. Je kan ook meer lezen over Jan en zijn ambassadeurschap voor ParkinsonNL.
Volg ons op social media
ParkinsonNL wil zo snel mogelijk de ziekte afremmen en genezen en tegelijk de zorg verbeteren voor mensen die nú parkinson hebben. Daarom investeren we in onderzoek en innovaties die het verschil maken voor mensen met parkinson.