Parkinson en de kracht van muziek
Verschillende onderzoeken wijzen het uit: muziek heeft een positieve invloed op ons brein. Veel mensen met parkinson hebben baat bij muziek als therapie of hulpmiddel. Bijvoorbeeld bij het bewegen of bij het praten. ParkinsonNL en muziek zijn dan ook onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Je vrolijk voelen of juist verdriet toelaten, minder stress ervaren of een tandje bijzetten: muziek heeft effect op hoe je je voelt. Maar daarnaast activeert het ook je brein. Ritme, klank, melodie en harmonie hebben invloed op specifieke delen van je hersenen. In een videocollege van de Universiteit van Nederland legt neuropsycholoog Prof. Dr. Erik Scherder uit wat er precies in je hersenen gebeurt tijdens het luisteren naar muziek. ‘Muziek is een geweldig voorbeeld van verrijking.’
Muziek als medicijn
Door de positieve invloed kan muziek voor mensen met de ziekte van Parkinson een krachtig hulpmiddel zijn. Zo zet bijvoorbeeld een sterk ritme aan tot beter lopen. En naar dit ritme luisteren tijdens het lopen, kan de de kans op ‘bevriezen’ (freezing) verkleinen.
Neuroloog Bas Bloem vertelt in de tv-show De Muziek Gaat Door dat muziek ook een belangrijk nieuw wapen in de behandeling van de ziekte is. Volgens Bloem werkt muziek op twee manieren als therapie. ‘Aan de ene kant is het een ritme. Het tekort aan dopamine maakt dat je geen ritmes meer kan maken. En lopen is iets ritmisch. Door een extern ritme te gebruiken, kun je weer beter lopen. De andere component is emotie. Muziek brengt positieve emoties met zich mee. Dat knijpt weer extra dopamine uit je hersenen waardoor mensen ook beter kunnen bewegen.’
In de onderstaande video vertelt Bloem meer en laat hij ook zien wat de kracht van muziek kan zijn aan de hand van een voorbeeld. Een patiënt met parkinson ontdekte namelijk dat hij bij het horen van bepaalde muziek veel beter loopt.
→ Meer zien van De Muziek Gaat Door? Je kunt de volledige uitzending terugkijken op via het YouTube-kanaal van ParkinsonNL.
Zingen is goed voor je gemoed
Naast muziek is ook zingen goed voor je gemoed. Het stemt vrolijk, geeft energie of zorgt er juist voor dat je even stoom kunt afblazen. En er is meer positiefs te noemen. Zingen is goed voor de motoriek. Je gaat anders staan en ademt dieper in. Tijdens het zingen ontspant ook je ademhaling. Ook raak je gewend om je stem meer te gebruiken en zo blijft je stem fitter. Daarnaast kan zingen een positieve invloed hebben op de manier van praten van mensen met parkinson en parkinsonisme.
Samen zingen
Extra pluspunten zijn er voor wie samen zingt in een koor. Dit geeft namelijk het gevoel van saamhorigheid, zo legt hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder in een artikel van Gezondheidsnet uit. Er komt een stofje in je hersenen vrij (oxytocine) waardoor je meer rust ervaart. Ook worden er tijdens het zingen gebieden in je hersenen actief die stress en pijn afremmen. En wie hulp krijgt van een deskundige bij de manier van praten (logopedie) kan dit tijdens koorzang oefenen en onderhouden.
In een video van Omroep Flevoland vertelt Hans de Jong, koorzanger met parkinson, wat het samen zingen voor hem betekent: ‘Als ik een dag niet zing hoort mijn vrouw direct dat mijn stem zachter en onduidelijker wordt. Zingen werkt echt.’ Daarnaast legt spraakdeskundige (logopediste) Iselle de Wild uit wat zingen met je lijf doet: ‘Met zingen ga je anders staan. Je opent jezelf. Ademt dieper in, waardoor je een betere ventilatie van je longen krijgt. En je bewegingen worden groter.’
→ Over de hele wereld zingen mensen met parkinson samen in een koor. Ook enthousiast geworden? Via de website van de Parkinson Vereniging vind je een parkinsonkoor bij jou in de buurt.
De muziek gaat door
Op een positieve manier aandacht vragen voor de ziekte van Parkinson kan dus het beste met muziek. Vanuit die gedachte is De muziek gaat altijd door ontstaan, een indrukwekkend duet van Rob de Nijs en Ernst Daniël Smid. Beide zangers moesten in hun carrière noodgedwongen een stap terug doen door parkinson. ‘Ik vind het belangrijk dat we deze ziekte eronder krijgen. Als wij daar een paar noten voor moeten zingen, doen wij dat graag’, aldus Rob de Nijs in de uitzending van Humberto. In de video hieronder is het nummer te beluisteren.
Kijk- en luistertips
Wil je meer zien of horen over het effect van muziek op de ziekte van Parkinson? Wij hebben hieronder een aantal kijk- en luistertips verzameld.
- Jim Bakkum, Coosje Smid, Henk Poort, Marco Bakker, Berget Lewis en Edsilia Rombley verrassen Rob de Nijs en Ernst Daniël Smid met een muzikaal eerbetoon in De Muziek Gaat Door. Daarnaast vertellen verschillende mensen met parkinson over de impact van de ziekte op hun leven en laten wetenschappers en onderzoekers zien wat de oorzaken zijn, waar we nu staan en waarom onderzoek zo essentieel is om een toekomst zonder de ziekte van Parkinson te kunnen bewerkstelligen.
- In de uitzending Muziek en Parkinson van ParkinsonTV wordt uitgelegd welk effect muziek heeft op de ziekte van Parkinson en hoe muziektherapie werkt.
- Bas Bloem, hoogleraar Neurologie aan het Radboud UMC, legt in het radioprogramma Focus uit wat de effecten van muziek en dans zijn op de ziekte van Parkinson.